Rękawy w dziewiarstwie dzieli się na dwie główne grupy, i kilka podgrup:
1. wszywane:
- proste,
- o różnych kształtach główki,
- raglanowe.
2. wyrabiane, czyli kimonowe:
- proste,
- z podcięciem.

Najczęściej rękaw zaczyna się od dolnego brzegu (od nadgarstka) ściągaczem lub inną plisą. Może mieć proste boki lub poszerzane.
Rękaw kimonowy jest łatwiejszy w wykonaniu, i od razu "wszyty", robi się go przez odpowiednie dodanie oczek po bokach przodu i tyłu.

Projektowanie główki rękawa (moja metoda)

Bardzo ważne jest prawidłowe obliczenie oczek i rzędów w próbce obliczeniowej. Pomyłka o nawet o 2 rzędy psuje projekt główki rękawa.

Aby zrobić główkę rękawa o długości linii brzegowej pasującej do podkroju pachy należy:

Narysować całą pachę (przodu lub tyłu) w skali np. 1 kratka = 2 cm.

Pamiętać o przybliżonym kształcie łuku zamykanych oczek na podkrój.

Na osobnej kartce zaznaczamy prosty odcinek podkroju pachy.

Rękaw rysujemy w tej samej skali !

Ustalamy obwód rękawa (na rysunku połowa tego obwodu) tuż pod kształtowaniem główki.

Dolny łuk główki rękawa ZAWSZE jest taki sam jak dolny łuk podkroju pachy.

Górna krawędź głowki zawsze jest pod kątem prostym do odcinka środka rękawa.

Robimy kilka prób (lub jedną jeśli przypadkowo zaczniemy od właściwej wysokości główki).

Narysowany kształt główki odmierzamy prostymi odcinkami, do czasu, aż kształt będzie miał właściwą długość.

Kolejna próba dla niższej główki, nadal za duża.

Długość brzegu główki jest już prawie ok., ale kształt główki wyszedł za mało okrągły. Zatem poprawki w celu zmniejszenia długości brzegu spowodują,

Konieczna jest dalsza redukcja wysokości główki.

Gdy długość główki jest tylko niewiele większa (lub mniejsza) od naszej upragnionej długości wystarczy zrobić lekką poprawkę i będzie pasować.

Wystarczy przerysować na czysto, ponownie sprawdzić i mamy naszą idealną główkę rękawa.

Można próbować z różnymi szerokościami rękawa, wtedy wysokość główki będzie nieco inna.

Przeliczenia na oczka i rzędy

Moja próbka obliczeniowa to: 28o. i 42rz. to kwadrat o bokach 10cm.
Wtedy 1cm, to: 2,8o. i 4,2rz.
Wyniku jeszcze nie zaokrąglamy !

Na szkicu główki zrobić kropki w miejscu przecięcia główki ze skrzyżowaniem kratek.

Gdy jakiś odcinek jest za długi należy znaleźć miejsce przecięcia w połowie kratki, pamiętając, że połowa kratki to 1 cm w rzeczywistości.

Zapisujemy najpierw wysokości i szerokości danych odcinków.

Odcinek a = jak ujmowanie oczek na podkrój pachy.
Odcinek b = szer. 2cm, wys. 4cm;
Odcinek c = szer. 3cm, wys. 4cm;
Odcinek d = szer. 5cm, wys. 2cm;
Odcinek e = szer. 2cm, wys. 0cm.

Poniżej każdego odcinka zostawiamy sobie miejsce na przeliczenia:
Odcinek a = jak ujmowanie oczek na podkrój pachy, czyli w co 2 rz. 3x2, 5x1o.
Odcinek b = szer. 2cm, wys. 4cm, czyli:
szer. 5,6 o., wys. 16,8rz.
Odcinek c = szer. 3cm, wys. 4cm, czyli:
szer. 8,4o., wys. 16,8rz.
Odcinek d = szer. 5cm, wys. 2cm, czyli:
szer. 14o., wys. 8,4rz.
Odcinek e = szer. 2cm, wys. 0cm, czyli:
szer. 5,6o., wys. 2rz. (bo w 0rz. nie da się zrobić, a oczka trzeba zamknąć! najlepiej w co 2 rz.)

Teraz należy zaokrąglić "przenosząc" liczby po przecinku między poszczególnymi odcinkami. Tutaj nie patrzymy na odcinek a!
Najpierw rzędy. Przerabiać najwygodniej jest w co 2, 4 lub 6 rzędzie, zatem liczby rzędów muszą być parzyste.
Sumujemy najpierw wszystkie rzędy = 44rz. :
Odcinek b = 16rz., czyli 44-16=28rz. zostało,
Odcinek c = 16rz., czyli 28-16=12rz. zostało,
Odcinek d = 10rz. (bo tu przenieśliśmy liczby po przecinku z poprzednich odcinków), czyli 12-10= 2rz. na odcinek e.

Teraz zaokrąglamy oczka. Czyli najpierw je sumujemy = 33,6o., czyli = 34o.
Zatem:
Odcinek b = 6o., 34-6=28o. zostało,
Odcinek c = 8o., 28-8=20o. zostało,
Odcinek d = 14o., 20-14=6o. zostało dla odcinka e.

Teraz planujemy zamykanie oczek, w co 2,4 lub 6 rzędzie. Osobom początkującym proponuję graficzne rozrysowanie podkroju. Na kartce w kratkę, gdzie 1 kratka to 2rz. i 1o., lub na papierze milimetrowym, gdzie można zrobić każdy rząd i oczko.

Efekt jest taki: Odcinek a, w co 2 rz. 3x2, 5x1 o.,
Odcinek b, w co 2 rz. 4x1, w co 4 rz. 2x1o.,
Odcinek c, w co 2 rz. 8x1o.,
Odcinek d, w co 2 rz. 2x2, 2x3, 1x4 o., Odcinek e, w kolejnym 2 rz. zamknąć pozostałe 12 o. (środek rękawa, czyli 2x odcinek e).

Jest to oczywiście opis dla połowy rękawa, robimy go symetrycznie (jeśli podkrój przodu i tyłu jest taki sam).

Tak zaprojektowany kształt główki powinien pasować do podkroju pachy.

Rękaw wykonany od góry
Jeżeli zachodzi obawa, że nie wystarczy wełny na długie rękawy, można wykonywać je w odwrotnym kierunku, tj. od główki. W tym celu na druty należy nabrać tyle oczek, ile w opisie na końcu jest zamykanych. Zamiast oczek zamykać - nabieramy je, czytając schemat wspak.
Jeśli było:
zamykać w co 2 rz. 3x2, 9x1 o., w co 4 rz. 2x1o., w co 2 rz. 8x1o., 2x2, 2x3, 1x4 o., w kolejnym 2 rz. zamknąć pozostałe 12 o.

To robiąc od góry:
Nabrać 12 o. po czym obustronnie dodawać oczka w co 2 rz. 1x4, 2x3, 2x2, 8x1, w co 4 rz. 2x1, w co 2 rz. 9x1 i 3x2o.

Dalej robimy rękaw podobnie, zamykając oczka na zwężenie (jeśli takowe jest).

Rękaw wszywany o charakterystycznej prostej linii zakończenia góry rękawa

Wszystkie oczka na drucie zamyka się jednorazowo. Do takich rękawów nie wyrabia się pachy w przodzie i w tyle.

Rękaw o spłaszczonej główce zamiast "podkrojów" ma delikatne skosy.

Rodzaj skosu różni się w przodzie (3x2o.) i w tyle (3x1 o.).
W prawym rękawie skos dla przodu jest na prawym brzegu (patrząc z prawej strony robótki), a w lewym - na lewym.
Należy o tym pamiętać robiąc różne podkroje pach w przodzie i w tyle, w przeciwnym razie zrobi się, np.: dwa lewe rękawy.

Rękaw raglanowy

Wykonanie rękawa raglanowego, jest nieco trudniejsze.
Górna część rękawa wszywanego (główka) ma kształt półokrągły, zaś raglanowego - stożkowaty.
Podstawą przy wykonywaniu formy rękawa raglanowego jest jego szerokość na linii podkroju pachy. Od tej szerokości zależy prawidłowa długość rękawa.

Podkrój przeliczamy wg uniwersalnej zasady.

Przy szerokości rękawa np. 20 cm tworzy się prostokąt składający się z trzech kwadratów o bokach 20 cm. Dwa razy wzięta szerokość (40 cm) stanowi więc długość rękawa od pachy do dłoni, co obejmuje 2 dolne kwadraty. Na główkę rękawa przypada trzecia część prostokąta (górny kwadrat).

Linia skosu rękawa raglanowego musi być linią prostą.

Modyfikujemy zatem obliczenia z rysunku aby osiągnąć regularny opis zamykania oczek, np.:
W co 2 rz. zamykać na zmianę 1 i 2 o.
lub
Na zmianę w co 2 i 3 rz. zamykać 1 o.
itp.

Skos raglanu może być wyższy, bardziej ostry, ale tylko trochę, aby rękaw naturalnie się układał i było miejsce na ramię.

W rękawie raglanowym można też zrobić skośną linię ramienia, wykrój wygląda mniej więcej w ten sposób.
"V" w główce rękawa, to właśnie skosy rękawa. Nie trzeba rozdzielać robótki, należy wstawić znacznik po środku rękawa i ujmować oczka po jego bokach tak jak to obliczymy.

Przy wykonywaniu rękawów typu raglanowego należy pamiętać o trzech sprawach:
1. Długość bocznych linii ukosu rękawa oraz długość linii bocznych ukosu przodów i pleców muszą być jednakowe.
2. Szerokość podkroju pachy musi być taka sama dla rękawa, jak dla przodów i pleców (odcinki BC).

3. Rękaw raglanowy ma linię prostą (lub ukośną) oczek środkowych, które są częścią dekoltu przodu i tyłu (patrz mały rysunek swetra).

Stożek (główka) rękawa raglanowego jest w zasadzie symetryczny, o jednakowej długości boków. Główkę raglanu kończą oczka środkowe, które przy różnych typach kończy się jednym rzędem lub - przy wyrabianiu golfu - pozostawia w oczekiwaniu. W dalszej fazie roboty oczka te włącza się kolejno do oczek nabieranych na wykonanie kołnierza.
W niektórych modelach linie ukośne raglanu bywają różnej długości, wówczas zamyka się je niejednakową liczbą oczek. Po stronie prawej rękawa prawego zamyka się większą liczbę oczek, np. 3 x 3 o., a po stronie lewej rękawa prawego - 3 x 1 o. W ten sposób uzyskuje się ukośne boki raglanu o różnej długości. Dłuższy bok (tył) wypadnie w rękawie prawym po jego lewej stronie, a w rękawie lewym - po jego prawej stronie.

Oto kilka sposobów na wykonanie ukosu raglanu:

Raglan podstawowy

Oczka zamykane na samym brzegu.

Raglan z szerokim pasem (przerabiać w co trzecim rzędzie)

Prawa strona roboty:
1 o. brzeg., 2 o. prawe, 1 o. lewe, 2 o. prawe, 2 o. razem na lewo - oczka prawe - ósme i siódme oczko od końca przerobić razem na lewo od spodu, 2 o. prawe, 1 o. lewe, 2 o. prawe, 1 o. brzeg.

Lewa strona roboty:
1 o. brzeg., 2 o. lewe, 1 o. prawe, 2 o. lewe, 2 o. razem na prawo - oczka lewe - ósme i siódme oczko od końca przerobić razem na prawo od spodu, 2 o. lewe, 1 o. prawe, 2 o. lewe, 1 o. brzeg.

Raglan z prostym wzorkiem (przerabiać w co piątym rzędzie)

Prawa strona roboty:
1 o. brzeg., 3 o. prawe, 3 o. razem na prawo - oczka prawe - siódme, szóste i piąte oczko razem na prawo od spodu, 3 o. prawe, 1 o. brzeg.;

Lewa strona roboty:
1 o. brzeg., 3 o. lewe, 3 o. razem na lewo - oczka lewe - siódme, szóste i piąte oczko razem na lewo od spodu, 3 o. lewe, 1 o. brzeg.

Ukos raglanu z ażurem (przerabiać w co trzecim rzędzie).

Prawa strona roboty:
1 o. brzeg., 2 o. prawe, 3 o. razem na prawo, 1 narzut - oczka prawe - przed szóstym oczkiem od brzegu: 1 narzut, 3 o. razem na prawo od spodu, 2 o. prawe, 1 o. brzeg.;

Lewa strona roboty:
1 o. brzeg., 2 o. lewe, 3 o. razem na lewo, 1 narzut - oczka lewe - przed szóstym oczkiem od brzegu: 1 narzut, 3 o. razem na lewo od spodu, 2 o. lewe, 1 o. brzeg.

Raglan fantazyjny (przerabiać w co drugim rzędzie)

Prawa strona roboty:
1 o. brzeg., 1 o. prawe, 1 o. zdjęte bez przerobienia, 3 o. prawe, oczko zdjęte zawiesić na 3 prawych oczkach - oczka prawe - szóste, piąte i czwarte oczko przed końcem rzędu przerobić na prawo, trzecie oczko od końca zdjąć bez przerobienia i zawiesić na trzech właśnie przerobionych oczkach, 1 o. prawe, 1 o. brzeg.

Raglan do modeli sportowych (przerabiać w co 3 rzędzie)

Prawa strona roboty:
1 o. brzeg., 1 o. prawe, 1 o. przełożyć na prawy drut bez przerobienia (nitka z lewej strony roboty), 3 o. prawe, oczko nie przerobione przeciągnąć z przodu roboty (z prawej strony, nie zdejmując zrobionych oczek) rozciągając zawiesić na lewym drucie i przerobić razem z kolejnym oczkiem na prawo (w następnym rzędzie spuścić to przeciągnięte i przerobione oczko) - oczka prawe - siódme oczko przełożyć bez przerobienia na prawy drut, trzecie od końca oczko chwycić z prawej strony roboty prawym drutem (bez zdejmowania trzech oczek pomiędzy) rozciągnąć nałożyć na lewy drut, siódme oczko przerobić razem z przeciągniętym oczkiem, 3 o. prawe, oczko przeciągnięte spuścić z lewego drutu, 1 o. prawe, 1 o. brzeg.

Lewa strona roboty:
1 o. brzeg., 1 o. lewe, 1 o. przełożyć na prawy drut bez przerobienia (nitka z lewej strony roboty), 3 o. lewe, oczko przełożone rozciągnąć przeciągnąć z prawej strony roboty i przerobić razem z kolejnym oczkiem na lewo (w następnym rzędzie spuścić tą wiszącą część przeciągniętego oczka) - oczka lewe - siódme oczko od końca przełożyć bez przerobienia, trzecie oczko od końca przeciągnąć po prawej stronie roboty rozciągając i nałożyć na lewy drut, przerobić razem z siódmym oczkiem na lewo, 3 o. lewe, oczko już przeciągnięte i przerobione spuścić z drutu, 1 o. lewe, 1 o. brzeg.

Wszystkie podane opisy dotyczą rękawów prawych, po prawej stronie roboty.

Rękaw raglanowy wyrabiany w okrążeniach

Rękaw raglanowy wrabiany wg tabelki samoliczące Intensywnie Kreatywnej
Sweter robimy od góry, w całości w okrążeniach.

Rękaw raglanowo-siodełkowy wyrabiany w okrążeniach

Moja przeróbka tej tabelki, dzięki której można zrobić sweter raglanowy z dekoltem, raglanowo-siodełkowy z dekoltem oraz metodą contiguous też z dekoltem. Nie wstawiłam tu opisu wykonania, bo robiłam wg tabeli. Tabelkę używałam wg instrukcji jakie zamieściłam na filmie.

Rękaw kimonowy

Jest on najmniej skomplikowany i najłatwiejszy do wykonania. Robotę prowadzi się w górę i na odpowiedniej wysokości dodaje oczka na rękaw.

Dla rękawa prostego dobiera się wszystkie oczka na wybraną długość rękawa w jednym rzędzie.

Rękaw kimonowy z podcięciem, czyli zaokrągleniem robimy jak każdy podkrój, przez stopniowe dodawanie oczek. Resztę oczek długości rękawa dodaje się w jednym rzędzie.

Podkrój przeliczamy wg uniwersalnej zasady.